Op 27 juni 2011 stapte ik binnen bij het plaatselijke ondernemingsloket en liet daar weten dat ik zelfstandige in bijberoep wilde worden.
En zo geschiedde.
Tien jaar later ben ik nog altijd zelfstandige, maar dan voltijds in hoofdberoep en al. Zotjes gewoon. Nooit gedacht dat dat zou gebeuren.
Ik heb veel geleerd tijdens die periode. Heel veel. Vaak met vallen en opstaan. Niet alleen heb ik mijn vak beter leren kennen, maar ik heb ook leren verkopen als introvert, ik heb systemen gevonden die financiën makkelijker maken voor mij (niet de grootste held met cijfertjes), ik ben keihard uit mijn comfortzone gestapt en ik ben mezelf verschillende keren tegengekomen.
En die kennis die ik vergaard heb, deel ik met veel plezier met jou.
Hieronder kan je tien lessen leren die ik de afgelopen tien jaar leerde. Ze staan in willekeurige volgorde. En je mag er zeker van zijn dat verschillende lessen uit dit lijstje voor mij ook nog steeds een work in progress zijn. Maar we komen er wel.
1. Show yourself
Ik denk dat dit één van mijn meest recentere inzichten is. Kijk, van nature ben ik eerder verlegen en ben ik wat ze een “stille helper” noemen. Ik help graag achter de schermen aan het succes van anderen te bouwen. Zet mij in de spotlight en ik loop doorgaans gillend weg. Maar als mensen niet weten wie je bent en wat je doet, dan gaan ze ook niet met jou samenwerken.
Dus toen ik eind 2019 regelmatig de vraag kreeg wat ik nu eigenlijk deed, besloot ik dat mijn doel voor het volgende jaar zou zijn om zichtbaarder te worden. In november 2019 trok ik met een vriendin naar de cinema om Frozen 2 te kijken. In die film zingt Elsa het liedje Show yourself en dat werd meteen mijn soundtrack voor de volgende maanden. Het heeft hier meerdere dagen op repeat gestaan. Ha!
Maar het werkte! Ik liet me meer zien op social media, toonde mijn werk op regelmatige basis en kreeg steeds vaker te horen dat mensen fan waren van mijn stories op Instagram. Niet dat die altijd even serieus zijn, maar mensen leerden mij er wel door kennen. En als mensen je leren kennen, dan beginnen ze je te vertrouwen. En mensen kopen bij mensen die ze kennen en die ze vertrouwen. Dus “show yourself” was een gigantische game changer voor mij.
2. Ken je financiën
Eén van de zaken waar ik heel vroeg mee ben begonnen in mijn avontuur als zelfstandige was het bijhouden van mijn financiën. In het begin deed ik dat in een Google Spreadsheet, later schakelde ik ook YNAB en Profit First in.
Laat net daar het verschil liggen tussen ondernemen en een hobby. Met een hobby moet je geen geld verdienen. Je doet het omdat je het leuk vindt en als je er een extra centje aan overhoudt, dan is dat mooi meegenomen. Maar als ondernemer zorgt je zelfstandige activiteit voor een deel of volledig voor je inkomsten. En als er geen centen binnenkomen, dan kan je het dak boven je hoofd of die bokes met choco niet eens betalen. Dus weten wat er binnen komt en wat je uitgeeft is essentieel als ondernemer.
Weten wat je financieel nodig hebt om rond te komen, gaat er ook voor zorgen dat je correcte prijzen vraagt zonder in je eigen vel te snijden of dat je te lage prijzen vraagt voor je producten of diensten.
3. Laat je ondersteunen door toppers van formaat!
Ik ben verschrikkelijk in hulp vragen, ik geef het toe. Dat is een puntje waar ik aan moet blijven sleutelen en waar ik gelukkig ook steeds beter in word. Maar vanaf dag één in mijn avontuur als zelfstandige laat ik me wel bijstaan door een boekhouder. Intussen ben ik aan mijn derde boekhouder toe, dat dan weer wel, maar een goede boekhouder is dan ook goud waard.
Daarnaast heb ik al regelmatig geïnvesteerd in allerhande coaches. Business coaches, life coaches,… You name it. Ondernemen is op veel vlakken een eenzame bedoening en soms heb je een klankbord nodig. Zulke coaches kunnen dan zeker bepaalde zaken in perspectief plaatsen en je dat extra duwtje in de rug geven dat je nodig had om verder te groeien.
4. Verander gerust van gedachte
Dat is eigenlijk een les die van toepassing is op zoveel meer dan alleen maar ondernemen. Maar ook als zelfstandige mag je van gedachte veranderen. Ik ben begonnen met het maken van handgemaakte spulletjes en geboortekaartjes in bijberoep. Handgemaakte spulletjes bied ik al héél lang niet meer aan en de geboortekaartjes haalde ik een paar jaar geleden ook uit mijn aanbod.
Het is niet omdat je begint met een bepaald aanbod dat je dat moet blijven aanbieden. Als mens en als ondernemer blijf je groeien en dan kan het ook gebeuren dat je bepaalde zaken binnen je onderneming ontgroeit. Gooi dat aanbod dan gerust buiten en doe iets anders waar je je beter bij voelt.
Hetzelfde geldt trouwens voor klanten. Je mag ook bij je klanten van gedachte veranderen. Als je je niet goed voelt bij een klant of de manier waarop die klant bijvoorbeeld communiceert of geen rekening houdt met jouw werktijden, gooi hem dan gerust buiten.
5. What is obvious to you is amazing to others!
Ook deze les is een work in progress, maar ik zet hem er toch even bij. Meteen een goede reminder voor mezelf. Ha!
Ik ben iemand die er van uit gaat dat iedereen weet wat ik weet. Iedereen kan tegenwoordig zo veel en vooral kleine zelfstandigen zijn als het ware menselijke Zwitserse zakmessen. Graphics maken om te posten op social media? No problem. Een website in elkaar steken voor hun eigen bedrijf? Geef me vijf minuten. Teksten schrijven? Doen we wel eventjes!
En toch zijn er heel veel zaken die ik doe en kan, zaken die zo vanzelfsprekend zijn voor mij, die voor andere mensen wonderbaarlijk zijn. Hoe ik mijn systemen gebruik is uniek. Hoe ik een strategische basis leg voor een website is anders dan hoe anderen te werk gaan. Hoe ik mijn work life balance in evenwicht hou (of toch probeer te houden) is wonderbaarlijk te noemen op zich. En hoe ik mijn administratie doe als chaoot in hart en nieren is een wonder op zich.
6. Automatiseer, automatiseer, automatiseer
Ik heb redelijk vroeg redelijk hard ingezet op automatisatie omdat ik beperkte tijd had om te werken als zelfstandige in bijberoep. Iedere keer wanneer ik merkte dat ik een taak meerdere keren uitvoerde, probeerde ik hiervoor een systeem of een tool te vinden waardoor ik die taak efficiënter kon uitvoeren zodat er meer tijd overbleef om te doen wat ik graag deed. Dat ging van mailtemplates gebruiken voor vragen die vaak opdoken in mijn mailbox tot facturen automatisch laten doorsturen naar het boekhoudsysteem.
Eens ik de stap naar hoofdberoep zette, stonden al heel wat systemen op punt en had mijn vroegere zelf mijn toekomstige ik heel wat tijd bespaart.
7. Silenzio Bruno!
Iedereen van ons heeft zo’n klein stemmetje in z’n hoofd dat zegt dat je bepaalde zaken niet moet doen. De ene keer klinkt dat stemmetje al eens luider dan de andere. Het is het stemmetje wat mij vaak tegenhoudt om mijn kennis te delen of om aan een nieuw project te starten.
Toen ik dit weekend naar het nieuwe pareltje van Pixar keek “Luca” kwam dat stemmetje ook aan bod in de film. Het ene personage zegt dan tegen het hoofdpersonage dat, wanneer je dat stemmetje hoort, je gewoon “Silenzio Bruno!” moet zeggen.
Ik vond het zo geweldig, dat ik het meteen op een post it schreef en boven mijn bureau plakte. Dat stemmetje kan soms heel luid klinken. Héél luid. En wanneer ik mijn eigen stemmetje, Bruno, hoor dan gaat die post it me er nu aan doen denken om gewoon “Bakkes Bruno” te zeggen en verder te doen met wat ik bezig was. Nah.
8. You do you
Als ondernemer word je om de oren geslagen met allerhande adviezen. Je moet zoveel keer per week (of zelfs per dag) posten op social media. Je moet dit doen om nieuwe leads genereren. Je moet 10k per maand omzet draaien. Je moet scalen. Je moet personeel willen aannemen. Je moet dit zus en zo doen om succesvol te zijn.
Hoewel heel wat van die tips goedbedoeld advies zijn, zijn ze misschien niet van toepassing op jou als ondernemer of als persoon. We zijn allemaal anders. De ene zijn ambities liggen ergens anders dan die van een ander. En dat is helemaal ok.
Zoek uit wat voor jou belangrijk is en wat jij wil bereiken als ondernemer en mens. Gebruik die zaken als rode draad binnen jouw zaak en de keuzes die je maakt. En al het advies dat niet aansluit bij je rode draad, dat is wat het is en laat je mooi links liggen.
9. Slow and steady wins te race
Ik ben tien jaar zelfstandige en ben nog steeds geen miljonair. Boehoe!
Maar zonder zwanzen, je ziet zo vaak dat mensen verwachten dat ze na een paar maanden al een gigantisch succes zijn. Dat hun product is uitverkocht of dat ze voor de rest van het jaar volledig volgeboekt zijn. Het kost tijd om een netwerk op te bouwen, om je naam kenbaar te maken in de wereld, om je product in de markt te plaatsen. Dat gaat niet van de ene dag op de andere. Zelfs niet van de ene week op de andere of van de ene maand op de andere. Het kost tijd.
Dus néém je tijd ook. Ik ben begonnen in bijberoep en ben pas na zeven jaar bijberoep overgestapt naar zelfstandig in hoofdberoep. Pas sinds 2020 heb ik het gevoel dat ik écht een bedrijf run dat ok draait. Kan het sneller? Ongetwijfeld. Maar dit tempo past net dat tikkeltje beter bij mij.
10. Slaap
En last but not least: slaap. Ongetwijfeld kom je tijdens je avontuur als zelfstandige wel een keer in contact met de Amerikaanse hustle cultuur. Hustle! Hustle! Hustle! Daar wordt dan gezegd dat je, als je een nine to five hebt, je nog altijd van five to nine hebt om te werken voor jezelf en zo iets op te bouwen. En inderdaad, je kan naast je hoofdberoep van alles op poten zetten, maar niet te koste van je gezondheid en al zeker niet ten koste van je slaap.
Slaap is heilig. Slaap zorgt dat je je vol energie op het volgende project kan storten. Slaap zorgt ervoor dat je juiste keuzes maakt. Slaap zorgt ervoor dat je creatief kan zijn. Slaap is heilig.
Als ondernemende mama met een jonge zoon was deze les niet altijd even evident om toe te passen. Met momenten zijn het hier nog altijd pittige nachten, maar dan probeer ik het wat rustiger aan te doen.
PS: Verwees ik in dit blogbericht twee keer naar Disney/Pixar films? Ja hoor. Je bent een Disney fan of je bent het niet!